Okumanız Gereken En İyi 5 Uzay Operası

Uzay operası, bilimkurgu‘nun çoğunlukla uzayda geçen, heyecan verici maceraların yer aldığı ve romantizmin vurgulandığı bir alt türüdür. Uzay operasının muhtemelen en önemli özelliği karakterlerleri, mücadeleleri, güçleri ve temaları olağanüstü niteliğe taşımasıdır. İlk uzay operaları 1930’lu ve 1940’lı yıllarda ucuz dergilerde yayımlanıyordu. 1970’lerden önce uzay operası, kalitesiz ve ucuz bir bilimkurgu filmini ifade diyordu. Bu anlayış ancak Yıldız Savaşları: Bölüm IV – Yeni Bir Umut 1977 yılında gösterime girdiğinde iyi yönde değişti. [wikipedia]

Neden “Opera”?

Uzay operası kavramındaki “opera” sözcüğünün müzik ile alakası yoktur ve İngilizcede pembe dizi anlamına gelen “soap opera” türüne gönderme yapar.

Vakıf Serisi – Isaac Asimov

Vakıf Serisi, rus asıllı, Smerikalı yazar Isaac Asimov tarafından yazılan bilim kurgu serisidir. Yaklaşık 30 yıl boyunca bir üçleme olarak kalan seri Vakıf, Vakıf ve İmparatorluk ve İkinci Vakıf kitaplarından oluşmaktaydı. 1981 yılından sonra Asimov seriye 2 ardıl (Vakıf’ın Sınırı, Vakıf ve Dünya) ve 2 öncül (Vakıf Kurulurken, Vakıf İleri) eklemiştir. Eklenen bu kitaplar Asimov’un yazdığı diğer iki seri olan Robot Serisi ve İmparatorluk Serisi‘ne göndermeler yaparak, tüm bu serilerin aynı hayali evrende geçtiğini göstermiştir.

Serinin temelini ilk romanın baş karakterlerinden olan Hari Seldon‘un tüm hayatını geliştirmeye harcadığı psikotarih (matematiksel sosyoloji’nin bir dalı) biliminin tahminleri oluşturmaktadır.

Kitle eylemi kanunlarını kullanan bu bilim, büyük ölçeklerde geleceği tahmin edebilmektedir. Hari Seldon yaptığı araştırmalar sonucunda tüm Samanyolu’nda hüküm süren Galaksi İmparatorluğu’nun çöküşünün önüne geçilemez olduğunu ve ikinci bir imparatorluk kurulana kadar yaklaşık 30.000 yıllık bir Karanlık Çağ’ın geçeceğini görmüştür. Seldon ayrıca eğer gerekli düzenlemeler yapılırsa imparatorluksuz geçecek bu dönemin 1.000 yıllık bir süreci kapsayacak kadar azaltılabileceğini de hesaplamış ve bu daha tercih edilir sonuç için bir vakıf kurmaya karar vermiştir. Bu vakıf yetenekli sanatkar ve mühendisler tarafından insanlığın bilgi birikimini korumak ve geliştirmek üzere Galaksi’nin bir ucunda kurulmuştur.

DUNE – Frank Herbert

Seri, Frank Herbert’in 1965 yılında yazdığı “Dune” ile başlar.

Evrenin ileriki zamanlarında “baharat” (spice) ya da “melanj” denilen bir madde insan ömrünü uzatmakta ve zamanın uzay yolculuğu tekeli olan Uzay Loncası’nın (The Spacing Guild ya da kısaca The Guild) uzayda yolunu bulmasını sağlamaktadır. Bu madde evrende sadece yerli halkın “Dune” adını verdiği Arrakis adındaki tek bir gezegenden çıkmaktadır. Evrende büyük hanedanlardan olan Atreides ve Harkonnen’lerin arasındaki kan davasına bu sistem de katılmak üzeredir. Atreides dükü I. Leto buraya çağrılır ve bu gezegeni yönetmesi istenir. Oğlu Paul ise küçüklüğünden beri gizli bir rahibeler örgütü olan Bene Gesserit’in planları dahilinde eğitilmiştir. 

Ender’in Oyunu – Orson Scott Card

Orijinal adı: Ender’s Game olan, Amerikalı yazar Orson Scott Card tarafından 1985 yılında yazılan askeri bilimkurgu romanıdır. 2013 yılında sinemaya da aktarılmıştır. Ne yazık ki serinin devam kitapları 2013’teki sinema filminin rüzgarına kapılarak yeniden basımı yapılan ilk cilt kadar şanslı olamadı. Devam kitaplarını sahaflarda eski basımlar şeklide arayabilirsiniz. Yayınevleri 2019 itibarıyla halen kârlı görmediklerinden basmamakta ısrarcılar.

Ender, İngilizce’de ‘Son Verici, Sonlandırıcı’ anlamına geliyor. Ender, ana karakter Andrew Wiggin’in lakabı. 

Gelecek bir zamanda, karıncaya benzeyen bir ırk olan Formikler dünyayı istila etmeye kalkarlar ve insanları birer hayvan sanarak, kendilerine yer açmaya çalışırlar. Ünlü pilot Mazer Rackham sayesinde savaş kazanılır fakat dünya tarafından ‘Böcekler’ olarak anılan uzaylılar, tekrar hazırlanmaktadır.

Savaş Akademisi çareyi çabuk öğrenen ‘genç subaylar’ yetiştirmekte bulur. Ender’in ağabeyi Peter ve ablası Valentine bu akademiden mezun olamamalarına rağmen, -Peter vandallıktan, Valentine hassaslıktan dolayı sınavları geçemez- ailenin genleri sebebiyle devlet özel bir izinle Ender’in doğmasına izin verir. Çünkü dünya çok kalabalık ve üçüncü çocuk yasal değildir. Yine de ordu filolarında bu savaşı kazanacak kadar yetenekli komutanlar yoktur. 

Orson Scott Card’ın basıldığı yıllarda çok konuşulan, Hugo ve Nebula ödüllerini alan kitabı işte böyle bir ortamda geçiyor. Böcekler engellenmek zorunda ve bunun için saldırıyı yönetecek bir büyük kumandan lazım. Ender de bu pozisyonun en büyük adayı.

Yaşlı Adamın Savaşı – John Scalzi

Yakın dönemin en ses getiren bilimkurgu yazarlarından olan John Scalzi, askeri bilimkurgu türündeki Yaşlı Adamın Savaşı‘nda, bilimkurgu, komedi, macera, antimilitarizm ve pek çok disiplini bir arada kullanıyor. Serinin devam kitaplarıyla birlikte okunması keyifli olacaktır.

Yaşlı Adamın Savaşıyla, Scalzi, 2006 yılında Hugo Ödülüne aday gösterilse de kazanamamıştır. Aynı yıl içerisinde Locus Ödülü’nde finalist olmuştur.

John Perry önce karısının mezarını ziyaret etti. Sonra da askere yazıldı.

İyi haber, insanların nihayet yıldızlara ulaşmış olmaları. Kötü haberse uzayda yaşamaya uygun gezegenlerin nadir bulunması -tabii bir de bu gezegenler için bizimle savaşmaya hazır uzaylı ırkların olması. Biz de o yüzden savaşıyoruz. Dünya’dan çok uzaktaki bu acımasız, kanlı, sonu gelmez savaş onlarca yıldır devam ediyor. Dünya izbe bir gezegen. Kaynaklarımızın çoğu Koloni Savunma Güçleri‘nin elinde ve herkes emeklilik yaşına geldiğiniz zaman onlara katılabileceğinizi biliyor. KSG genç insanlar değil; onlarca yıllık bilgi ve beceri birikimi taşıyan insanlar istiyor. Bir daha dönmemek üzere Dünya’dan götürüleceksiniz. Askerde iki sene savaşacaksınız. Ve hayatta kalırsanız binbir güçlükle kazanılmış gezegenlerin birinde kendinize ait bir yuvaya kavuşacaksınız.

Armada – Ernest Cline

80’ler ve 90’lar kuşağının bayıldığı kitap! Dönemin kültürü, müzikleri, oyunları, deyimleri, her şeye yer verilmiş. Biz okurken çok keyif aldık, sıra sizde.

Siz de uzaylıların bir gün gelip bizi, bu sıkıcı hayatlarımızdan kurtaracağı günün hayalini mi kuruyorsunuz?

Zack de anaokulundan beri bunun olmasını diliyordu ve bir gün sınıfının penceresinden dışarı bakıp hayallere dalmışken bir uçan daire gördü. Ama gördüğü araç çok tanıdıktı.

Ve ilk düşüncesi şu oldu: Hass*ktir! Gökyüzündeki araç, en sevdiği bilgisayar oyunu Armada’daki uzaylı kötü adamların kullandığı savaş gemilerinden biriydi. O an, tıpkı yıllar önce ölen babası gibi, fazla oyun oynamaktan kafayı yediğini düşünse de çok kısa bir süre sonra hayal görmediğini anlayacaktı… Uzaylılarla ilgili okuduğunuz kitapları, izlediğiniz filmleri ve oynadığınız oyunları düşünün, sizce de hepsi ortak bir amaca hizmet ediyor gibi görünmüyor mu?

Cline Armada’da uzaylılar ile ilgili ilginç bir teori sunuyor ve bunu Stephen Hawking’den Carl Sagan’a ünlü bilim insanlarıyla; Yıldız Savaşları’ndan Uzay Yolu’na yüzlerce filmle ve Space Invaders’dan Wing Commander’a bağımlılık yaratan oyunlarla destekliyor. Ve ortaya, gerçekçi olduğu kadar fantastik, ürkütücü olduğu kadar komik, daha önce okuduklarınıza hiç benzemeyen, unutulmaz bir uzay istilası romanı çıkıyor.

 

Siz de bu listede olması gerektiğini düşündüğünüz eserleri, aşağıdaki yorum alanına yazarak bu yazıyı geliştirmemize yardımcı olabilirsiniz.