Makale

ÇİZGİ ROMAN’DA ÇAĞLAR 1. BÖLÜM: ALTIN ÇAĞ

KAYIP DÜNYA dergisi bana ulaşıp da çizgi roman yazı serisi yazmamı istediğinde, önce Amerikan çizgi romanındaki süper kahramanlardan bahsettim, sonra da süper kahramanlardan. Aslına işin mutfağına inip nasıl çizgi roman hazırlanır gibi yazılar yazmayı planlıyordum, ama Amerikan çizgi romanların (ya da kısacası comic) biraz tarihine girmem gerektiğine fark ettim.

Amerikan çizgi romanları 1930lı yılların sonunda ortaya çıkmaya başlamıştır, ve günümüzde hala çıkmaktadırlar. Bu süper kahramanlı geçen 80 senelik süre, kendi içinde 4 tane “çağ” a ayrılır. Bu çağlar Altın çağ, gümüş çağ, bronz çağ ve de modern çağ’lardır.

Bu yazımda, ilk çağ olan altın çağdan bahsedeceğim.

1- Altın Çağ

Superman'in birinci sayısı, Altın Çağ'ın başlangıcı

1930’lu yıllardan başlayıp 1940’lı yılların sonuna kadar devam eden çağdır. Bu çağ “Süper kahraman” olgusunun yaratıldığı ve çok geniş bir okuyucu kitlesine hitap edildiği çağdır. Bu çağda sadece “Süper kahraman” olgusu yaratılmamış, çizgi romanın boyu, sayfa sayısı ve kare adedi gibi artık standartlaşmış formatlar ortaya konulmuş ve standardize edilmiştir. İlk defa çizgi roman (bundan sonra kısaca ÇR diye anılacaktır), kitap olarak ana yayınlardan biri kabul edilmiş ve ciddi yazar ve çizerler bu işi yapmaya soyunmuşlardır. Resmi olarak kabul edilen ilk süper kahraman, tabii ki 1938’de çıkan “Superman” dir.  Süper Kahraman ismi de zaten buradan türemiştir. Amerika’nın iki dev yayıncısından biri olan DC; Superman, Batman, Flash, Wonderwoman gibi kült karakterlerini bu altın çağda yaratmıştır. Altın Çağ’ın başlangıç tarihi, genel olarak Superman karakterinin ilk ortaya çıktığı 1938 yılı olarak kabul edilir.

İkinci dev olan Marvel’se Denizler prensi Namor, Ateş Adam ve Kaptan Amerika gibi kahramanlarla , genellikle Amerikan milliyetçiliğini pompalayan çr’leri piyasaya sunmuştur. Her iki dev de özellikle dünya savaşları zamanında bu Amerikan Milliyetçiliğini son haddeye kadar körüklemeyi bilmişlerdir. Kahramanlarını Mussolini ve Hitler’in yarattığı süper kötülerle dövüştürmüşler ve “iyiler her zaman kazanır” sloganını ortaya çıkarmışlardır. Bunun esas amacı cepheye iden askerlerin bu çr’leri alması, basit konularla kafayı dağıtması ve de moral bulmasıdır. Yani altın çağdaki hedef kitlenin önemli bir kesimi genç çocuklar dışında askerler de olmuştur.

Captain America, Marvel’in en büyük kozuydu

Şu anda yayından kalkmış olmasına rağmen o zamanlar Fawcet Comics’in ana karakteri olan Captain Marvel, en yüksek tiraj elde eden çizgi roman kahramanı olmuştu. Daha sonra Captain Marvel karakteri, DC firması tarafından satın alınmıştır. Captain Marvel (ve ailesi) şu anda hala ara ara DC çizgi romanlarında çıkmaktadır.

Altın çağda sadece süper kahraman konulu ÇR’ler değil, komik hayvanlı ÇR’ler (Örn: Miki Fare), western’ler, vahşi orman (Örn: Tarzan)  ve romantik ÇR’lerde de bir patlama olmuştur. Özellikle 2. Dünya savaşı esnasında, askerlerin yanlarında kolay taşıyabildikleri için çizgi romanları tercih etmeleriyle ve iyilerin kötüleri yendiği basit öyküleriyle büyük ilgi toplamıştır. Altın çağ 1950’li yılların başında korku ve bilim kurgu tarzı ÇR’lerin popülerlik kazanmasıyla bitmiştir. Süper Kahraman çizgi romanları iyice azalıp yok olmaya yüz tutmuştur.

Çizgi roman'da sansürün amblemi: CCA

Altın çağın tam olarak bitiş tarihi konusunda değişik fikirler vardır. Ben bu konuda 1954’te “comics code”un gelişi  olan fikri kabul ediyorum. 1954’te çoğu ÇR, süper kahraman yerine korku ve fantezi hikayeleri çıkarmaya başlayınca, bu tarz “korkutucu” ÇR’lerin bir denetleme kurulu tarafından onaylanmasına gerek duyuldu. Buna da Comics Code Authority (Çizgi roman Kodları Otoritesi) ya da kısaca CCA dendi. CCA’nın gelmesiyle çr’lerde sansürler yaşandı, bunun sonucu olarak büyük bir okuyucu kitlesi kaybedildi ve bir sürü çr piyasaya daha farklı çr’ler sürmek durumunda kaldı. İşin gerçeği, her zaman olduğu gibi, o zamanlar da sex ve şiddet iyi satan elementlerdi. Bazı firmalar bu iki şıkkın üstüne giderek 1-2 yıl kadar çr çıkarttılar, sonra da piyasadan kayboldular. Bunu arka arkaya 4-5 firma yapınca, CCA devreye girdi, fakat zararı o kısa süreli yayınevlerine değil, uzun zamandır çr çıkartan firmalara dokundu.

Captain America’nın okuyucu toplamak için önce korku hikayelerine geçmesi, sonra da 75. sayıda kapatılması Altın çağ’In bititiğinin başka bir göstergesidir.

Altın çağ bittikten sonra, belli bir süre geçti ve çr’ler tekrar popüler olmaya başladı. Bu çağa da gümüş çağ dedi. Gümüş Çağdan da gelecek yazımda bahsedeceğim…

Tunç Pekmen
2010 Aralığın son günleri
www.uzunjohn.com

Okuduğunuz için teşekkürler

Fikirlerinizi paylaşmanız bizi çok sevindirir.
Yorum yazarak bizi daha iyi içerikler hazırlamak için destekleyebilirsiniz.

Düşüncelerini Paylaş



Konular
avatar

Tunç PEKMEN

74 yılında İzmirde , Akrep burcunu son dakikada yakalayarak doğdum. Okuma ve yazmayı çizgi roman okuyarak söktüm, o günden beri çizgi roman okumaya , toplamaya, koleksiyon yapmaya ve de çizgi roman senaryoları yazmaya devam ediyorum. Bunun dışında bilim kurgu denemelerim de var. Evliyim ve iki kedim var. Hep beraber bir şekilde yaşamayı sürdürüyoruz.

2 Yorum

Yorum yazmak için tıklayın

  • Captain Marvel nam-ı diğer Shazam o zamanın en büyük kahramanlarından biriydi şüphesiz. Hatta DC ile Fawcet Superman’e olan benzerliğinden dolayı mahkemelik olmasa belki de Dünya’nın en büyük kahramanı olarak onun adını söyleyecektik hep beraber.

    • Kesinlikle haklısın. Hatta DC fawcett’i satın aldıktan sonra Shazam’ın uzun bir süre ortada görünmediği, fanların baskısı yüzünden tekrar ortaya çıktığı bilinir.Ben açıkçası Shazam’ı , Superman ile kıyaslayınca daha realist ve daha guzel tasarlanmış bulurum.

Son Yazılarımız

44. Sayı Spotify’da

44. Sayı Spotify'da