Türk Mitolojisi

TÜRK MİTOLOJİSİ SÖZLÜĞÜ (A-B)

A

Alahçın Hatun: Ulu ana, yer ana, yer ilahesi. Yeryüzünün görüntüsü sayılan ruh.

Arkıl Oyun: Yakut Şaman inancına göre ilk şaman. Irkıl Ata ya da Irkıl Hoca olarak da geçer.

Darhan Toyon: Ev ruhu, ateş ve ocak sahibi. Aileyi kötü ruhlardan koruduğuna inanılır.

Abaası-Abaahı: Tek ayaklı ve tek gözlü kötü ruhlardır. Yeraltında yaşarlar. İnsanlara zarar vermek için yeryüzüne çıkarlar.

Abdal-Abidal: Gizli güçleri ve büyü yeteneği olduğuna inanılan, maddi dünyadan vazgeçip kendini Allah yoluna adayan sufi veya erenlere verilen ad.

Abıyaş Kan: Kainatın yaratıcısı sayılan Ülgen’in diğer adlarından biridir.

Abzar İyase: Evlerin avlusunda veya bahçesinde yaşayan ruh.

Adamcıl Kurt: Kurt kadın, geceleri kurt derisine giren kadın.

Ağ Ana: Tanrı Ülgen’e yaratma gücünü verdiğine inanılan ulu varlık, melek. Koruyucu ruh.

Ağaç Kişi: Orman adamı, hem kadın hem erkek cinsiyetli şeytani bir karakter.

Ağan: Dua anlamında kullanılan bir sözcük.

Ahır Zaman: Kıyamet, mahşer, zamanın sonu.

Al Dede: Yurt koruyucusu, Ulu Ana inancından doğan iyi bir ruh.

Al Karısı: Peri kızı, Albas ve Albız gibi isimlerle de anılır.

Alazlama: Kırmızı bir bez parçası yakılarak yapılan törensel bir tedavi şeklidir.

Albastı: Korkulu ruh, insanlara korku veren şeytani bir figür.

Aldacı: Ölüm meleği.

Aleybanı: Uzun boylu, beyaz tenli ve çıplak olarak tasvir edilen şeytani dişi varlık.

Alı Kişi: Dağ ruhu.

Alkış: Dua, efsun, söz.

Almas-Almıs: Korkutucu, şer bir ruh.

Alper Tonga: Türklerin efsanevi kahramanı, ulu atası.

Ambar-Ona: Kadınların koruyucusu olan bir varlık.

Ananklar: Suların akışına hükmeden, göze görünmeyen varlıklardır.

Andır: Cehennem hakimi.

Anka: Kaf dağında yaşadığına inanılan, insan yüzlü ve uzun boyunlu olarak tasvir edilen bir kuş. Simourg, Semender kuşu, Tuğrul.

Apa-Ama: Kutsal kadın motifi.

Arba-Arva: Efsun, efsunlamak.

Arçurı: Orman ruhu, şeytani bir varlık.

Arsan-Duolay: Yeraltında yaşayan kötü ruhların başı, lideri.

Aşapatman: Falcıların koruyucusu, hayırsever bir ruh. Hastalara yardım eden ara hekim.

Atlama: Bu dünya ile öte dünya arasındaki sınırın kalkmasını sembolize eder.

Ayıı: Yaratılış ve iyiliğin sembolü kabul edilen ilahi varlıklar, melekler.

Ayıısıt-Ayııhıt Hatun: Çocukların koruyucusu, yeni doğum yapmış kadınların yardımcısıdır. Ayzıt Hatun adıyla da anılır.

Aza: Yeraltında yaşayan varlıklara verilen genel ad.

Azar: Gökyüzü, melekler ve ilahlar anlamına da gelir. Gökyüzünde meleklerin yaşadığına inanılan kat.

Azar-Bezar: Her nevi hastalık anlamına gelen söz.

Azıktı: Her türlü kılığa girebilen şeytani bir varlık.

Azmıç: Tek başına yola çıkan insanlara kötülük yapan şeytani bir figür.

B

Baay Bayanay: İyi huylu bir orman ruhudur. Avcıları korur, avın iyi geçmesini sağlar.

Bahıcı: Bilgiç, din adamı, büyücü, falcı ve hekim anlamlarına gelir. Bahşı ve Baksı olarak da kullanılır.

Bastırık: Korkulu kabuslar gösteren şeytani varlık. Kabustan sonra halsizlik hissedilmesi bu varlığa bağlanırdı.

Bay: Varlık adlarında kutsallıkla ilişkiyi ifade eden söz.

Bayana-Payana: Semavi ruhlardan biridir. Yaşlıların ve yeni doğmuş çocukların koruyucusudur.

Bayat: Zengin ve nimeti bol olan demektir. “Ulu Tanrının Adı” anlamına da gelir.

Bay-Terek: Gökler Alemi, Aralık Dünya ve Yeraltı Alemi’ni birleştirdiğine inanılan kutsal ağaç.

Bedik: İnsanlara ve ev hayvanlarına zarar verdiği düşünülen şeytani varlıklara takılan isimdir.

Biçura: Kısa boylu kadın biçiminde tasvir edilen kötü ruhlar.

Bizden İyiler: Cinleri tanımlamak için kullanılan söz dizisi.

Bostancı Dede: Kanatlı bir ata sahip, mitolojik karakter.

Boyu Bir Karış, Sakalı İki (Yedi) Karış: Sakalındaki tüylerden her birinin bir ok olduğuna inanılan, insan benzeri ama gözle görülemeyen bir cin.

Bozkurt: Ulu ata, yol gösterici, kült kahraman statüsünde olan mitolojik bir motif.

Bura Dohsun: Ateşten yaratılmış şeytani bir varlık.

Burh: Yağmur koruyucusu, Burkut.

Okuduğunuz için teşekkürler

Fikirlerinizi paylaşmanız bizi çok sevindirir.
Yorum yazarak bizi daha iyi içerikler hazırlamak için destekleyebilirsiniz.

Düşüncelerini Paylaş



avatar

Kayıp Dünya

Kayıp Dünya Editörleri tarafından yayınlanmaktadır.

Yorum Yapılmamış

Yorum yazmak için tıklayın

Son Yazılarımız

44. Sayı Spotify’da

44. Sayı Spotify'da