MEZOAMERİKAN MİTOLOJİSİ SÖZLÜĞÜ (T-U)

T

Tahuantinsuyu: [İnka] Birleşik dört bölge.

Talocan: [Aztek] Tanrıların evi.

Tambo Toco: [İnka] İlk ataların ortaya çıktığına inanılan dağ. Pencereli ev anlamındadır.

Tamouanchan: [Aztek] İlk tanrıların yaşadığı yerin ismi. Aşağı inilen ev anlamındadır. Gece göğü ve yeraltı dünyası anlamları da yüklenmiştir.

Tarapaca: [İnka] Tanrı Viracocha’ya verilen isimlerden biri.

Taxodium: [Toltek] Kalın gövdeli dağ selvisi.

Tecamman: [Toltek] Kuzey yönünü temsil eden mitolojik bir yer.

Tecciztecatl: [Aztek] Ay tanrı.

Tecpatzin: [Aztek] Küçük taş bıçak.

Tecuciztecal: [Aztek] Dünyaya ışık veren ay tanrı.

Tekumbalam: [Maya] Tufan sonrası ölen kişilerin bedenlerini parçaladığına inanılan kuş.

Telcalipoca: [Aztek] Efsanelerde adı geçen büyük bir ayı.

Telpochcalli: [Aztek] İlköğretim düzeyinde eğitim veren askeri okul. Delikanlılar evi anlamındadır.

Telpochtli: [Aztek] Tezcatlipoca’ya verilen ve delikanlı anlamına gelen isimlerden biri.

Temazcalteci: [Aztek] Temizlik tanrıçası.

Tenexxochitl: [Aztek] Tufan sonrası, gökyüzünü kaldırmak için yaratılan dört tanrıdan biridir. Gökyüzü ile ilgisi sebebiyle yıldız tanrısı olarak bilinir. Aynı zamanda yağmur ve fırtınadan sorumlu tanrılardan biri.

Teocalli: [Aztek] Büyük tapınak.

Teocuitlaquemitl: [Aztek] Törenlerde giyilen altından yapılmış kıyafet.

Teotihuacan: [Aztek] Tanrı olunan yer, mezarlık.

Teoyaomqui: [Aztek] Ölmüş savaşçıların koruyucu tanrısı.

Tepeilhuitl: [Aztek] Dinsel takvimin on üçüncü ayı.

Tepeu: [Maya] Yaratıcı tanrı.

Tepeyollotl: [Aztek] Belirsizlik tanrısı. Deprem ve mağara tanrısı olarak da bilinir.

Tepoztecatl: [Aztek] Alkollü içecek tanrılarından biri.

Teteoinnan: [Aztek] Tanrıların anası demektir. Coatlicue ile ilgilidir.

Tezacouacatl: [Aztek] Yüksek bir askeri unvan, baş kumandan.

Tezcatlipoca: [Aztek] Büyük ayı takım yıldızı ile özdeşleştirilen, Toltek kökenli bir gece tanrısıdır.

Tezcatzontecatl: [Aztek] Bira tanrısı.

Tezontle: [Toltek] Ev yapımında kullanılan volkanik bir taş.

Tezpi: [Maya] Büyük tufan öncesi tanrılar tarafından uyarılan insanın adı.

Thunupa: [İnka] Tanrı Viracocha’ya verilen isimlerden biri.

Titlacuan: [Aztek] Gece tanrısı.

Tiwanaku: [İnka] Yaradılışın merkezi olduğuna inanılan bölgenin adı.

Tlacauepan: [Toltek] Uitzilopochtli’nin isimlerinden biridir. Cuexoch.

Tlacotl: [Maya] Kötülük tanrısı.

Tlaloc: [Aztek] Su ve yağmur tanrısı. Cennet tanrısı. Olmek kökenlidir.

Tlalocan: [Aztek] Yağmur tanrısı Tlaloc’un yönettiği, ölülerin mutluluk ve ferah içinde yaşadığı cennetin adı.

Tlaltecuhtli: [Aztek] Yeryüzü tanrısı.

Tlaltetecui: [Toltek] Dans ve tören tanrısı.

Tlamatinime: [Aztek] Yüksek kültürlerin kurucuları olduklarını vurgulamak için Toltek halkına verilen isim.

Tlaque: [Aztek] Eski ateş tanrısı.

Tlaquimilolli: [Aztek] Tapınılan taş figürlerin tam ortasında yer alan oyuğa konan, yeşil taş kalbe verilen isimdir. Törensel bir anlam taşır.

Tlauixcalpantecuhtli: [Aztek] Sabah yıldızı.

Tlauixcalpantecuhtli: [Maya] Şafak tanrısı.

Tlaxcaltiliztli: [Aztek] Tanrılara sunulan insan kanı ve insan kalbine verilen isim.

Tlazolteotl: [Aztek] Kirlilik ve günah tanrıçası. Ay tanrıça.

Tleyquiyahuillo: [Maya] M.Ö 8000’de başlayıp, 4081 yıl süren üçüncü güneş devresi.

Tlillan: [Aztek] Üç cennetten, ortada olanın adı.

Tlilxochitl: [Aztek] Siyah çiçek.

Tocapo Viracocha: [İnka] Balçıktan yaratılan ilk insanlardan biri.

Tocay: [İnka] Efsaneye göre dört parçaya ayrılan dünyada doğu bölgesini yöneten hükümdar.

Toci: [Aztek] Büyük ana anlamına gelir. Coatlicue’ye verilen isimlerdendir.

Tohil: [Maya] Ateş tanrısı.

Tollan: [Toltek] Sazlıklar ülkesi. İlk insanların yaşadığına inanılan yer.

Toltecayotl: [Aztek] El sanatı eserlerine verilen isim. Toltek kelimesinin asıl anlamı olan usta ile ilişkilidir.

Toltek: [Toltek/Aztek] Kelime anlamı ustadır.

Tonacatecuhtli: [Aztek] Önemli bir yiyecek ve besin tanrısı.

Tonamatl: [Toltek] Günlerin kitabı, dinsel takvim.

Tonantzin: [Aztek] Annelik tanrıçası.

Tonatiuh: [Aztek] Güneş tanrısı.

Topacusi: [İnka] Altın kase.

Topiltzin: [Toltek] Quetzalcoatl’ın ünvanını taşıyan Toltek kralı.

Toueyo: [Aztek] Huastec yerlileri için kullanılan, komşumuz anlamına gelen kelime.

Toxcatl: [Aztek] Dinsel takvimin beşinci ayı.

Tozoztontli: [Aztek]  Dinel takvimin üçüncü ayı.

Trupial: [Aztek] Altın sarısı ve siyah tüylere sahip bir kuş.

Tun: [Maya] Uzun sayı takviminde, her bir 360 günlük periyodu ifade eden zaman dilimine verilen ad.

Tzakol: [Maya] Gökyüzü tanrılarından biri.

Tzinitzcan: [Toltek] Bir süs kuşu.

Tzitzimime: [Aztek] Yıldız tanrı.

Tzitzimitl: [Aztek] Dünyanın sonu geldiğinde insanları yok edeceğine inanılan karanlık cinleri. Uğursuzluk işaretinin kadınları. Tüm tanrıçaların anası olarak da bilinir.

Tzontemoc: [Aztek] Tufan sonrası, gökyüzünü kaldırmak için yaratılan dört tanrıdan biridir. Baş aşağı düşen anlamına gelen adı yüzünden yıldırım tanrısı olarak bilinir. Ölüler ülkesinin de efendisidir.

Tzontlilic: [Maya] M.Ö 3114’de başlayıp, 5026 yıl süren dördüncü güneş devresi.

Tzununiha: [Maya] Mısır lapasından yaratılan kadının adı.

U

Uayeb: [Maya] Beş uğursuz günün tanrısı.

Uca Pacha: [İnka] Alt dünya, yeraltı dünyası.

Uemac: [Toltek] Ünlü bir hükümdar.

Ueuecoyotl: [Aztek] Cinsellik tanrısı.

Uira Cocha: [İnka] Çift cinsiyetli güneş tanrısı.

Uitzilopochtli: [Aztek] Xochi ve Quetzal’ın en küçük oğlu. Aşiret tanrısı. Kemiğin efendisi.

Uitziltan: [Aztek] Küçük bir sinek kuşu.

Uitzitzilin: [Aztek] Soy ve savaş tanrısı.

Uitznauac: [Toltek] Güney yönü, güney göğünün yıldızları.

Uitztlampa: [Aztek] Dikenler ülkesi.

Unial: [Maya] Uzun sayı takviminde 20 günlük periyodu ifade eden zaman dilimi.

1 Kin → 1 Gün

20 Kin → 1 Unial

18 Unial → 1 Tun

20 Tun → 1 Katun

20 Katun → 1 Baktun

Urcaguary: [İnka] Hazine, gömü tanrısı. Yeraltı madenlerinin koruyucusu.

Urpihuachac: [İnka] Pachacamac’ın eşi. İki kız çocuğu vardır. Balık ve balıkçılık tanrıçası.